احياي دين، تئوري بازسازي مناسبات
مشخصات كتاب
نويسنده : سيد هدايت جليلي
ناشر: سيد هدايت جليلي
چكيده
احياي دين وامدار نگرش تاريخي به دين است و جز از اين منظر، معنا و مبنا نمي يابد و همواره مسبوق به عوارضي است كه دين در روند تاريخي دچار آن مي گردد. فرايند احياگري دين همواره در دل خود متضمن دو امر اساسي است: دردشناسي و درمانگري. اساس كار نويسنده در اين مقاله ارائه تئوري جامعي است كه بتوان با آن همه ي حركتهاي احياگرانه را در ذيل يك كليت تبيين كرد. براي اين كار ابتدا مقوله دين را در يك شبكه اي از مناسبات دروني و بيروني ترسيم مي كند كه در آن چهار مقوله ي مهم «حقيقت دين»، «ساختارهاي دروني دين در مقام تدوين»، «چهره هاي دين» و «ظرف مخاطب (اعم از ظرف ذهن / دل / حيات جمعي)» حضور دارند و از پي آن بيان مي كند كه احياي دين، همانا تئوري بازسازي مناسبات فيمابين مقولات چهارگانه آن شبكه است. نويسنده، پس از بيان تئوري خود، گام به گام در نشان دادن آن مناسبات و نحوه ي بازسازي آنها (يعني امر احياگري) مي كوشد.
احياي دين، رهيافت مؤمنانه و غير مؤمنانه
احياي دين مي تواند از سر دغدغه ي ديني باشد يا برخاسته از يك ضرورت فرهنگي و يا هر دو، بسته به اين است كه درد ما ديني و ناظر به دين باشد يا فرهنگي و ناظر بهفرهنگ و يا هر دو. از اين رو، هم مؤمنانه مي توان در اين وادي گام نهاد و هم غير مؤمنانه.دين در رهيافت غير مؤمنانه به منزله ي عنصري از عناصر فرهنگي است و اصلاح و احياي دين «براي» اصلاح و احياي فرهنگ است. در اين رهيافت، نه دغدغه ي ديني در ميان است و نه لزوما دغدغه ي غير ديني؛ لذا از حقانيت و خلوص